Batalion ON "Warszawski III"
Batalion został utworzony latem 1937 r. w składzie Warszawskiej Brygady ON. Jednostką gospodarczą był 36 ppLA. 25 sierpnia 1939 r. batalion wyruszył z Warszawy do Pułtuska. Po przybyciu na miejsce wszedł w skład Przedmościa "Pułtusk" w ramach Armii "Modlin".
W chwili wybuchu wojny stan bojowy batalionu wynosił 16 oficerów, 600 szeregowych, 4 ckm "Maxim"i 18 lkm "Bergmann". Żołnierze batalionu obsadzali odcinki obrony "Cmentarze" i "Cegielnia". 6 września ok. godz. 15 nastąpił pierwszy kontakt ogniowy żołnierzy z jednostkami niemieckimi. Wszystkie szturmy przeprowadzone tego dnia, a także w nocy, na pozycje batalionu zostały skutecznie odparte. 7 września ok. godz. 5 Niemcy obłożyli pozycje batalionu ogniem artylerii. Około godz. 8 rozpoczął się atak niemiecki na lewe skrzydło batalionu i na sąsiadujący z nim batalion nadwyżek 13 pp. Baon nadwyżek nie wytrzymał natarcia i około godz. 9 obrona na odcinku przez niego obsadzanym zaczęła pękać. Kpt. Gustowski nakazał wzmocnić obronę lewego skrzydła 2 plutonami z kompanii odwodowej. O godz. 10.30 adiutant batalionu - ppor. Pełczyński przekazał rozkaz wydany przez dowódcę Przedmościa - mjra Mazura nakazujący baonowi ON wycofanie się na wschodni brzeg Narwi i obsadzenia m. Popławy. Kpt. Gustowski próbował jeszcze przekonać mjra Mazura do zmiany decyzji, ale ostatecznie ok. godz. 12:30 batalion wraz z całą obsadą przedmościa przeszedł na wschodni brzeg Narwi, niszcząc za sobą most. Straty osobowe batalionu sięgały 50% stanu. Po wyjściu z Pułtuska żołnierze przemaszerowali do Wyszkowa, gdzie dotarli 8 września w godzinach porannych. Na rozkaz dowódcy 33 DP - płk. Zieleniewskiego baon przemieścił się w rejon m. Karczewizna. W czasie marszu oddział był intensywnie bombardowany przez lotnictwo niemieckie, przez co do Karczewizny dotarło zaledwie ok. 40 żołnierzy. 9 września nastąpił odwrót do m. Borzychy, gdzie w walce z piechotą i czołgami nieprzyjaciela oddział został rozproszony.
Obsada personalna (stan na 31 III 1939 r.)
dowódca - kpt. Stanisław Gustowski
1 kompania
dowódca - kpt. Edward Gutowski
2 kompania
dowódca - kpt. Jan Bratkowski
3 kompania
dowódca - kpt. Mieczysław Wielechowski
Obsada personalna (stan na dzień 1 IX 1939 r.):
dowódca - kpt. Stanisław Gustowski
adiutant - ppor. rez. Kazimierz Pełczyński
1 kompania ON "Warszawa VII"
dowódca - por. rez. Zdzisław Zieliński
dca I plutonu - ppor. rez. Bolesław Zygmunt Śmietański
dca II plutonu - NN
dca III plutonu - NN
dca plutonu ckm - por. Euzebiusz Jarema
2 kompania ON "Warszawa VIII"
dowódca - kpt. Jan Bratkowski
dca I plutonu - ppor. rez. Koper (Kopeć)
dca II plutonu - NN
dca III plutonu - NN
3 kompania ON "Warszawa IX"
dowódca - kpt. Mieczysław Wielechowski
dca I plutonu - sierż. pchor. Kołakowski
dca II plutonu - ppor. rez. Eugeniusz Janiuk
dca III plutonu - pchor. rez. Pieniążek
{myFlickr}feed=photoset, photoset_id=72157657891001888{/myFlickr}
