Batalion ON "Nakło"

Batalion został utworzony latem 1937 r. w składzie Pomorskiej Brygady ON. Obszar rekrutacji obejmował powiat wyrzyski. Gospodarczo podlegał 62 pp w Bydgoszczy, jednak 26 listopada 1937 r. dokonano zmian, przydzielając batalion 61 pp w Bydgoszczy. Dowództwo rozlokowano w Nakle w budynku byłej szkoły dla dziewcząt przy ul. ks. Piotr Skargi. 1 i 3 kompania stacjonowały w Nakle, a 2 - w Wyrzysku, gdzie do dyspozycji oddziału oddano budynek Bractwa Kurkowego przy ul. Parkowej, natomiast na magazyn przeznaczony bożnicę przy ul. Pocztowej.

Batalion rozpoczął wojnę w składzie 15 Dywizji Piechoty. Wraz z 3/59 pp oraz baterią 15 pal obsadzał południowy brzeg Noteci i Kanału Bydgoskiego i utrzymywał łączność z 26 DP z Armii "Poznań". 4 września od rana artyleria niemiecka ostrzeliwała pozycje batalionu. Wieczorem batalion wycofał się z dotychczasowych pozycji i przeszedł do odwodu 15 DP. 9 września batalion (wraz z batalionem ON "Bydgoszcz") zajął stanowiska w majątku Falborek i w rejonie cukrowni w Brześciu Kujawskim, stale pozostając w odwodzie dywizji. 12 września batalion wspierany przez 61 pp, I dywizjon 15 pal i 15 dac walczył z dwoma pułkami niemieckiej 208 Dywizji Piechoty w rejonie miejscowości Boniewo i Szczytno, zadając nieprzyjacielowi ciężkie straty. Następnie na rozkaz gen. Tokarzewskiego batalion utworzył wraz z batalionem ON "Bydgoszcz", 62 pp i II dyonem 15 pal Oddział Wydzielony na zachód od m. Kowal. OW miał stanowić osłonę południowego skrzydła 27 Dywizji Piechoty. 14 września batalion przybył do rejonu m. Gąbin. Miał tam osłaniać (wraz z 62 pp i 1/15 pal) uderzenie 59 pp na Dobrzyków.

Obsada personalna:

dowódca - mjr Józef Parczyński
adiutant - ppor. Michał Mędlewski
płatnik - ppor. Ludwik Kannenberg
podoficer gospodarczy - sierż. Stefan Walkowiak
podoficer broni - sierż. N. Nędzusiak
kierownik kancelarii - st. sierż. Antoni Żakowski
dca drużyny pionierów - sierż. Władysław Konieczny
dca drużyny sanitarnej - kpr. Alfons Krause
dca plutonu zwiadu - ppor. Józef Garyga

1 kompania ON "Nakło"
dowódca - kpt. Stanisław Nowak
podoficer broni i gospodarczy - plut. Kazimierz Wiśniewski
szef kompanii - plut. Bernard Kruk
dca I plutonu - por. Jan Bleja
dca II plutonu - ppor. Leopold Januszewski
dca III plutonu - ppor. Marian Biegański

2 kompania ON "Wyrzysk"
dowódca -  kpt. Piotr Lück
podoficer broni i gospodarczy - kpr. Stanisław Ostręga
szef kompanii - st. sierż. Andrzej Grześkowiak
dca I plutonu - ppor. Leonard Majewski
dca II plutonu - sierż. pchor. Zdzisław Dulla
dca III plutonu - ppor. Zygmunt Przasnycki

3 kompania ON "Noteć"
dowódca - por. rez. Marian Cichocki
podoficer broni i gospodarczy - kpr. Jan Wiśniewski
szef kompanii - st. sierż. Antoni Linert
dca I plutonu - ppor. Kazimierz Kaliski
dca II plutonu - NN
dca III plutonu - NN

kompania ckm
dowódca - por. Brunon Kitkowski
podoficer broni i gospodarczy - kpr. Jan Bednarek
szef kompanii - plut. Klemens Borzych
dca I plutonu - ppor. Feliks Sośnicki
dca II plutonu - ppor. Wiktor Ksycki
dca III plutonu - ppor. Bolesław Sęczyk
dca plutonu moździerzy - por. Władysław Lackowski

kpt. Piotr Lück