Batalion ON "Kurpie"

Batalion został sformowany w Ostrołęce w maju 1939 r. w składzie Warszawskiej Brygady ON. Jednostką gospodarczą był 5 pułk ułanów. Żołnierze rekrutowali się wyłącznie z ludności lokalnej - Kurpiów; na uroczystościach występowali oni w strojach regionalnych. 20 sierpnia 3 kompania por. Szewczyka została wysunięta w rejon przygraniczny w okolicy Myszyńca z zamiarem przygotowania stanowisk obronnych oraz patrolowania granicy. Weszła, razem z 1/5 puł., w skład OW Myszyniec. Żołnierze kompanii zajęli pozycje na skraju miasta od strony Pełtów oraz pomiędzy Myszyńcem, a Starym Myszyńcem. 30 sierpnia ostrzelali patrol niemiecki, który przekroczył granicę. Dowódca patrolu niemieckiego nie zdołał się wycofać i został zabity 31 sierpnia rano. Przeprowadzono sekcję zwłok i oddano je stronie niemieckiej. Kompania ON "Kadzidło" zajęła pozycje w rejonie wsi Zalesie - II pluton po lewej, a III pluton po prawej stronie szosy Myszyniec-Ostrołęka; I pluton w lesie na północ od Zalesia. Reszta batalionu, wraz z III/42 pp. okopała się na skraju lasu w rejonie wsi Łodziska. 

1 września około godz. 5 stanowiska kompanii por. Szewczyka zostały zaatakowane przez pododdziały 1 Brygady Kawalerii (m.in. 1 pułk jazdy i 1 batalion kolarzy). Żołnierze wycofali się do Myszyńca, a następnie, po krótkiej obronie miejscowości, ok. godz. 8 rozpoczęli odwrót w kierunku Wydmus. Ok. 40% żołnierzy kompanii (pochodzących z Myszyńca i okolicznych wiosek) w obawie o swoich bliskich i dobytek zdezerterowało z oddziału; część z nich po kilku godzinach powróciła. W plutonie ckm sierż. Karcza pozostało zaledwie po dwóch-trzech ludzi na każdy ckm. Jako ostatnia opuściła Myszyniec część II plutonu, pozostawiona do osłony pociągu z rannymi. Do Wydmus żołnierze przybyli ok. południa i zajęli pozycje obronne na prawo od szosy. Krótko po godz. 13, na polecenie dowódcy 42 pp., ppłk. Malinowskiego dowódca OW nakazał wykonanie przeciwnatarcia w celu odbicia Myszyńca. Przeciwnatarcie wykonano siłami dwóch plutonów ułanów oraz dwóch kompanii ON ("Myszyniec" i "Kadzidło"). Załamało się ono w ogniu granatników, artylerii, karabinów maszynowych i samochodów pancernych. Obie kompanie poniosły straty w zabitych i rannych, żołnierze cofnęli się na pozycje wyjściowe. Straty ponieśli również Niemcy (zginął m.in. dowódca 2 baterii 1 Dywizjonu Artylerii Konnej, mjr Willi Nelke), a sam manewr zatrzymał postępy niemieckie na tym kierunku. Po godz. 16 obie kompanie wycofały się z Wydmus - kompania "Myszyniec" do Siarczej Łąki, a "Kadzidło" na swoje pozycje w rejonie Zalesia. Niedługo po tym stanowiska zostały ostrzelane przez niemiecką artylerię, w efekcie czego kompania wycofała się do Siarczej Łąki i zluzowała kompanię myszyniecką około godz. 18. 2 września obie kompanie wycofały się w rejon Łodzisk. Oddziały niemieckie próbowały atakować po linii szosa Kadzidło-Ostrołęka i od strony Obierwi. W czasie walki, w okolicy mostu drogowego zgniął ppor. Czaplicki, a ok. godz. 20 ranny został por. Szewczyk. Krótko po tym, w nocy z 2 na 3 wrzesnia odebrano mu dowództwo nad kompanią, m.in. za postawę jego podkomendnych podczas obrony Myszyńca. 3 września batalion został wycofany z pozycji i skierowany na lewy brzeg Narwii do dozorowania odcinka Korczaki-Kamionka(obecnie: Kamianka). Żołnierze zostali zluzowani 6 września rano przez III/42 pp. i przeszli do odwodu SGO "Narew" w lesie Korczaki-Kamionka-Borawe-Czarnowiec. Batalion zetknął się ponownie z wrogiem 8 września pod Kleczkowem, a następnego dnia pod Żyźniewem zdobył dwa samochodym, cztery motocykle i dwudziestu jeńców, tracąc kilku zabitych. Oddział skapitulował 13 września w rejonie Łętownicy wraz z resztkami 18 DP.

Obsada personalna:

dowódca - kpt. Zygmunt Nowicki
adiutant - NN

1 kompania ON "Ostrołęka"
dowódca - por. Norbert Puchalski
dca I plutonu - NN
dca II plutonu - NN
dca III plutonu - NN
dca plutonu ckm - NN

2 kompania ON "Kadzidło"
dowódca - kpt. rez. Aleksander Sierański
dca I plutonu - ppor. rez. Roman Sójkowski († 12 IX)
dca II plutonu - NN
dca III plutonu - ppor. rez. Stanisław Kubrak
dca plutonu ckm - sierż. Baran

3 kompania ON "Myszyniec"
dowódca - por. Józef Szewczyk
dca I plutonu - ppor. rez. Zygmunt Stanisław Skarbiński († 2 IX)
dca II plutonu - ppor. rez. Bogdan Rudkowski
dca III plutonu - ppor. rez. Eugeniusz Czaplicki († 2 IX)
dca plutonu ckm - st. sierż. Marcin Karcz