Batalion ON "Kościerzyna"

Batalion utworzono jesienią 1937 r. w składzie Pomorskiej Brygady ON. Nabór rozpoczął się pod koniec września i trwał do 15 października. Organizacją oddziału zajął się kpt. Feliks Baśkiewicz, powiatowy komendant WFiPW. 12 grudnia batalion po raz pierwszy zaprezentował się publicznie. 16 czerwca 1938 r. żołnierze wzięli udział w obchodach święta Bożego Ciała, a następnie zostali przez lokalną społeczność pożegnani na Rynku i wyjechali do Torunia. Tam uczestniczyli w uroczystości wręczenia sprzętu wojskowego i sztandaru 63 pp oraz w defiladzie którą odbierał marszałek Śmigły-Rydz. 20 czerwca powrócili do Kościerzyny. W połowie sierpnia batalion odbywał ćwiczenia w obozie ćwiczebnym PW w Garczynie. Tam zastała go mobilizacja - oddział przeformowano w Batalion Piechoty nr 84 z przeznaczeniem dla 209 pprez.

W sierpniu 1939 r. batalion wszedł w skład OW "Kościerzyna" z GO "Czersk" Armii "Pomorze". W nocy z 30 na 31 sierpnia 1 i 2 kompania oraz dwa plutony ckm, pluton ppanc. i pluton moździerzy ze składu batalionu zajęły stanowiska wyjściowe wzdłuż linii: Sycowa Huta - jezioro Sudomie - Łubiana - Wieprznica. 3 kompania (bez plutonu) wzmocniona plutonem ckm przygotowanym do prowadzenia ognia przeciwlotniczego  rozmieszczona została w rejonie m. Strzelnica jako odwód OW. Batalion opuścił okolice Kościerzyny 2 września między 1 a 2 w nocy, przechodząc przez Rotebark - Juszki do Olpucha. Po dotarciu do Olpucha pododdziały baonu rozpoczęły załadunek na transport kolejowy podstawiony przez dowództwo GO "Czersk". Odjazd nastąpił około godz. 5, w czasie przejazdu transport atakowany był dwukrotnie przez lotnictwo niemieckie. Około godz. 7 batalion wyładował się w lesie między Wierzchucinem, a Lnianem. Żołnierze do południa oczekiwali na dalsze rozkazy. Około godz. 18 batalion obsadził opuszczone przez 24 pp pozycje obronne w rejonie m. Szewno, zamykając przesmyki między jeziorami Szewnik, Branickie. 3 września około godz. 3 batalion otrzymał rozkaz przebijania się (wraz z pozostałymi oddziałami GO "Czersk") na Świecie i przeprawienia się przez Wisłę. Rano batalion wycofał się pod silnym naporem nieprzyjaciela z zajmowanych pozycji obronnych i udał się w rejon szosy Błądzim - Bramka. Batalion dwukrotnie - w godzinach przedpołudniowych i popołudniowych - usiłował przebić się ku Wiśle, jednak za każdym razem był odrzucany przez nieprzyjaciela w rejonie Przysierska. Przed zmierzchem dowódca batalionu - kpt. Borowski - udał się na rekonesans i dostał się do niewoli. Kiedy nie powrócił do batalionu do późnych godzin popołudniowych 4 września, dowództwo batalionu przejął dotychczasowy dowódca 1 kompanii - kpt. Baśkiewicz. Zarządził on kolejne uderzenie na Przysiersk. Atak polski, choć brawurowy, nie udał się i batalion wycofał się do lasu na południe od Przysierska. Jeszcze 4 i 5 września resztki batalionu pod dowództwem kpt. Baśkiewicza próbowały przebijać się w stronę Wisły, jednak udał się to tylko pojedynczym grupom żołnierzy. Pozostali, okrążeni, dostali się do niewoli.

Obsada personalna (stan na 31 III 1939 r.):

dowódca - mjr Feliks Jan Mazurkiewicz

1 kompania ON "Kościerzyna"
dowódca - kpt. Feliks Baśkiewicz

2 kompania ON "Lipusz"
dowódca - kpt. Stefan Władysław Steczyszyn

3 kompania ON "Kościerzyna"
dowódca - kpt. Kazimierz Nowicki

Obsada personalna (stan na 1 IX 1939 r.):

dowódca - kpt. Stanisław Borowski
adiutant - por. rez. Paweł Chmielecki
oficer do specjalnych poruczeń - ppor. rez. Bolesław Brzoskowski
oficer gospodarczy - ppor. rez. Dąbrowski
lekarz - ppor. rez. lek. med. Trawicki
dca plutonu łączności - ppor. rez. Berent
dca plutonu zwiadu - ppor. Władysław Rólski

1 kompania ON "Kościerzyna I"
dowódca - kpt. Feliks Baśkiewicz
dca I plutonu - ppor. rez. Tadeusz Meyza
dca II plutonu - ppor. rez. Hubert Kreft
dca III plutonu - kpr. pchor. rez. Jan Szalewski

2 kompania ON "Kościerzyna II"
dowódca -  kpt. Stefan Władysław Steczyszyn
dca I plutonu - ppor. rez. Marceli Wielewski
dca II plutonu - ppor. rez. Krzyżan
dca III plutonu - kpr. pchor. rez. Rozdecki

3 kompania ON "Lipusz"
dowódca - kpt. Kazimierz Nowicki
dca I plutonu - ppor. rez. Jasiewicz
dca II plutonu - ppor. rez. Jan Pawelski
dca III plutonu - kpr. pchor. rez. Hoppa

kompania ckm
dowódca - por. Marian Jackowski
dcy plutonów: ppor. rez. Kurowiak, ppor. rez. Franciszek Chmara, ppor. Staroszczyk

{myFlickr}feed=photoset, photoset_id=72157655985306973{/myFlickr}